FAR WEST στη MIDDLE EAST

Γουέστερν-ατζέμ πιλαφί!

Ο Ρίνγκο, ο Γκρίνγκο, ο Σαρτάνα κι ο …Ζαγκόρ σε γουέστερν αλά τούρκα!

Το παρόν άρθρο αποτελεί κατά κάποιο τρόπο θεματική ενότητα με την αμέσως προηγούμενη ανάρτηση.

Το κινηματογραφικό είδος του γουέστερν είναι γνωστό ότι γεννήθηκε στη χώρα, όπου γράφηκε και η πραγματική ιστορία της κατάκτησης της Δύσης, με  ό,τι σημαίνει αυτό.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 η ιταλική φιλμική παραγωγή παράτησε στην ησυχία της την ελληνική μυθολογία, τους μονομάχους της δικής της ιστορίας, Μασίστες, τους Ούρσους και τους άλλους σούπερ ήρωες με ‘‘σανδάλια, μανδύα και σπαθί’’ και υιοθέτησε το γουέστερν φτιάχνοντας νέα ηρωικά πρότυπα με μπότες, άλογα κι εξάσφαιρα: Ρίνγκο, Γκρίνγκο, Τζάνγκο, Σαμπάτα, Τρινιτά και μερικές πολύ αξιόλογες ταινίες με εξέχουσα θέση στην ανθολογία του γουέστερν. Ήταν το γουέστερν-σπαγγέτι, λόγω καταγωγής.

Λίγο αφότου καθιερώθηκε το γουέστερν-σπαγγέτι, κάνει την εμφάνισή του και το… ‘‘ατζέμ πιλαφί’’ γουέστερν! Η τουρκική εκδοχή της άγριας Δύσης! Ποτέ, όμως, στην πραγματικότητα δεν ονομάστηκε ‘‘ατζέμ (δηλαδή περσικό) πιλάφι’’ από τους κινηματογραφοφιλικούς κύκλους (η πρόταση ονομασίας του γίνεται εδώ για πρώτη φορά, ενώ θα μπορούσε να είχε ονομαστεί και ‘‘ιμάμ μπαϊλντί’’ γουέστερν, αλλά ήταν όντως… πιλάφια).

Για επτά χρόνια από το 1967, τόσο κράτησε η μόδα, στα τουρκικά στούντιο γυρίστηκαν κάπου πενήντα ‘‘καουμπόικες’’ ταινίες  αλά τούρκα χαμηλού, χαμηλότατου κόστους με πιθανότητα να μην έχει δει κανένας κάποια από αυτές έξω από τα σύνορα της χώρας, ή στην καλύτερη περίπτωση εκτός από τις κινηματογραφικές αίθουσες των τουρκικών παροικιών στο εξωτερικό.

Όπως και να έχει, όμως, πενήντα τίτλοι συγκροτούν έναν αρκετά σημαντικό αριθμό ταινιών, ώστε να θεωρηθεί ιδιαίτερο κινηματογραφικό είδος με τους δικούς του δημοφιλείς σταρ, όπως οι Ayhan Isik, Yılmaz Guney, Cuneyt Arkin, Kartal Tibet, Sadri Alisik, Ozturk Serengil και ο δημοφιλέστερος όλων ο Yilmaz Koksal κλπ. Δομικά, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι είναι επηρεασμένο από το ιταλικό μοντέλο,  το γουέστερν σπαγγέτι. Τυποποιημένες συνταγές σεναρίων με πιστολέρος και κυνηγούς επικηρυγμένων, μπαντίδος, χαρτοκλέφτες, μυστηριώδεις ξωμερίτες, τίμιους (αλλά μερικές φορές) και διεφθαρμένους σερίφηδες, πλούσιους μεγαλοκτηματίες με έννομα και άνομα συμφέροντα και εντυπωσιακές γκόμενες τουρκικής μεν καταγωγής, αλλά με μεξικάνικο ταμπεραμέντο. Δεν λείπουν και οι Ινδιάνοι που συμπληρώνουν το σκηνικό. Ένα σκηνικό του οποίου το τοπίο στις απέραντες αφιλόξενες και άγριες εκτάσεις της Ανατολίας δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα από τις αντίστοιχες της Αριζόνας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει, ίσως περισσότερο από τις ίδιες τις ταινίες, η διαφημιστική προβολή τους. Στις περισσότερες αφίσες δεν κυριαρχεί πάντα σε πρώτο πλάνο ένα άγριο πιστολίδι ή το αξύριστο -μα γοητευτικό πρόσωπο του ήρωα- αλλά η καλλίγραμμη πρωταγωνίστρια σε προκλητικά αισθησιακές ημίγυμνες πόζες, που μόνο με εκείνες της Τζέην Ράσσελ στην ταινία “The Outlaw” (1943) συγκρίνονται. Ο ‘‘Παράνομος’’, όμως, είχε γυριστεί για να καθιερωθεί ως sex-symbol η ερωμένη του ζάπλουτου παραγωγού της, του Χάουαρντ Χιουζ. Οι τουρκικές ταινίες δεν είχαν τέτοια πρόθεση. Απλώς η διαπίστωση πως το γυμνό -έστω και το υποσχόμενο ημίγυμνο- πουλάει ήταν η κατευθυντήρια γραμμή της διαφημιστικής στρατηγικής τους.

Και εκεί ανάμεσα στους Γκρίνγος, Ρίνγκος. Σαμπάτας κλπ τουρκικής κοπής ξεπροβάλλει αναπάντεχα και ο… Ζαγκόρ!.. Ναι, ο Ζαγκόρ, ο γνωστός ιταλικής καταγωγής χάρτινος ήρωας του Σέρτζο Μπονέλλι!.. Στη δεκαετία του ’70 γυρίστηκαν στην Τουρκία τρεις ασπρόμαυρες ταινίες με τον χαρακτήρα Ζαγκόρ, που θεωρούνται ανεπίσημες (πάει να πει χωρίς να έχουν εξασφαλίσει τα πνευματικά δικαιώματα του δημιουργού).

Και στις τρεις πρωταγωνιστούσε ο 23χρονος τότε Τσακίρ Λεβέντ, τοπικό λαϊκό ίνδαλμα λόγω το ότι ενσάρκωνε τον δημοφιλή και στην Τουρκία Ζαγκόρ. Εντυπωσιακός και καλογυμνασμένος ο νεαρός Τούρκος σταρ έδωσε μια παραπάνω διάσταση στις μαχητικές ικανότητες του ήρωα. Εξουδετέρωνε τους αντιπάλους του με προχωρημένες τεχνικές στο Κουνγκφού, στο Τάε Κβο-ντο και στο Ζου-ζίτσου. Ο Μπονέλλι ίσως να μην είχε σκεφτεί ποτέ ότι ο ήρωάς του θα μπορούσε να χοροπηδάει σαν Νίντζα σε γιαπωνέζικη ταινία. Εν πάση περιπτώσει οι Τούρκοι παραγωγοί του έδωσαν την ιδέα!

Στον ενσωματωμένο εδώ σύνδεσμο για You Tube σας δίνουμε το 3ο μέρος της ταινίας ‘‘Ο Θησαυρός του Μαύρου Κουρσάρου’’ (Kara Korsanin Hazineleri), πράγμα που σημαίνει, ότι αν το βρείτε ενδιαφέρον μπορείτε να δείτε στη συνέχεια ολόκληρη την ταινία (8 δεκάλεπτα μέρη) και να την απολαύσετε!

http://www.youtube.com/watch?v=x9Bk2FXxLEU&feature=related