Η Νήσος των πειρατών είναι στην Αγκουλέμ

ÓÔÏ ÍÇÓÉ ÔÙÍ ÐÅÉÑÁÔÙÍ

ÌÅ ÅÍÁ ÌÐÏÕÊÁËÉ ÑÏÕÌÉ

Κάθε χρόνο στην Αγκουλέμ, τη Διεθνή Πόλη του Κόμικ και της Εικόνας –CIBDI (Citè Internationale de la Bande Dessinèe et de l’ Image),πέρα από το ετήσιο Φεστιβάλ Κόμικς του Ιανουαρίου, διοργανώνεται κάθε Οκτώβριο μια μεγάλη πολιτιστική έκθεση με συγκεκριμένο θεματικό αντικείμενο γύρω από το Κόμικ και την Εικόνα.

Για το 2011 αποφασίστηκε το θέμα να είναι αφιερωμένο σε ό τι έχει σχέση με την πειρατεία και του κουρσάρους με επίκεντρο αναφοράς, φυσικά, τα κόμικς με πειρατικές ιστορίες, που έχουν εκδοθεί κατά καιρούς σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η ‘‘Τζολυ Ρότζερς’’, η πειρατική σημαία, κυματίζει στην Αγκουλέμ!

Η έκθεση με τίτλο «Το Νησί των Πειρατών»,  που φιλοξενείται στις αίθουσες του σημαντικότερου για τα κόμικς μουσείου στον κόσμο, άνοιξε στις 25 Ιουνίου και θα διαρκέσει έως τις 2 Οκτωβρίου, ενώ σχεδόν καθημερινά διοργανώνονται ημερίδες σχετικές με το αντικείμενο της έκθεσης.

Τριακόσια ολόκληρα τετραγωνικά μέτρα από τις αίθουσες του μουσείου διαμορφώθηκαν σε σκηνικό που θυμίζει κουρσάρικη ταινία.

Ο επισκέπτης μόλις διαβεί την είσοδο του μουσείου (αριστερά) τον υποδέχεται ένα καραβίσιο κανόνι με την μπούκα του στραμμένη κατά πάνω του! Τρόπος υποδοχής αλά πειρατικά

Αν και η πειρατεία είναι γνωστό ότι αναπτύχθηκε στον Ατλαντικό και στην Καραϊβική και κατά δεύτερο λόγο στη Μεσόγειο μεταξύ 17ου και 18ου αιώνα, από τη δεκαετία του ’80 γνωρίζει μια νέα υποτροπή στις ακτές της Ανατολικής Αφρικής. Ωστόσο δεν είναι η επικαιροποίηση της πειρατείας η αιτία, μήτε η αφορμή για την έκθεση.

Οι σύγχρονοι Ασιάτες και Σομαλοί πειρατές δεν έχουν τίποτα από το ρομαντικό και περιπετειώδες στοιχείο που η λογοτεχνία, ο κινηματογράφος και τα κόμικς εμπλούτισαν την πειρατεία των περασμένων αιώνων.

Ας πούμε καλύτερα, ότι κύριος λόγος είναι η διαχρονική δημοτικότητα του θέματος είτε αυτό αποτυπώνεται στο χαρτί ενός περιοδικού, είτε αποτυπώνεται στη σελυλόζη ενός φιλμ, καθώς και το γεγονός ότι από όλα τα είδη του περιπετειώδους κινηματογράφου που άνθισαν από τη δεκαετία του ’30 έως και τη δεκαετία του ’60, το είδος της πειρατικής περιπέτειας είναι αυτό, που στις μέρες των εμπορικά ισχνών αγελάδων στις τελευταίες δεκαετίες όσον αφορά στις κινηματογραφικές παραγωγές υψηλού κόστους, συνέχισε να παράγει επικερδές προϊόν στο σύνολο των ταινιών του είδους (π.χ. τα sequels των «Πειρατών της Καραϊβικής»).

Ωστόσο, θα έλεγε κάποιος πως κάτι ανάλογο δεν θα συνέβαινε εμπορικά στον ίδιο βαθμό και στα κόμικς, έχοντας υπόψη του μόνο την αμερικανική παραγωγή των  majors εταιρειών, που πλέον καταγίνεται με συνεχή παραγωγή υπερηρώων απροσδιορίστου χρόνου και χώρου. Αντίθετα, μια γρήγορη ματιά στην έκθεση θα ήταν αρκετή για να διαπιστώσει ότι στην Ευρώπη και ειδικά στη Γαλλία το είδος ανθεί.

Οι επίγονοι του Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον (το μυθιστόρημά του «Το Νησί των Θησαυρών» είναι must για κάθε σειρά έργων της λογοτεχνίας σε κόμικ), του Ντάνιελ Ντεφόου, του Πωλ ντ’ Ινβουά, του Τζών Φώλκνερ, του Εμίλιο Σαλγκάρι, του Ραφαέλ Σαμπατίνι βλέπουν συχνά-πυκνά τα πειρατικά ρομάντσα τους  να διασκευάζονται σε κόμικς και να στέκουν ισάξια σε πωλήσεις πλάι σε αυτά των ανωτέρω αναφερθέντων. Όχι λίγες φορές η ιστορία περνάει στο πάνελ του εικονογραφημένου κόμικ απευθείας.

Από τα 205 κόμικ-άλμπουμς (1934-2011) αυθεντικής γαλλικής παραγωγής ή σε μεταφράσεις στα γαλλικά που εκτίθενται στην έκθεση, τα πέντε εκδόθηκαν μέσα στο 2011!.. Κι αυτό λέει πολλά.

                             

Ο χώρος της έκθεσης χωρίζεται σε τρία τμήματα, όπου και οι ισάριθμες θεματικές ενότητες. Εντυπωσιάζουν τα ντεκόρ.

Ο επισκέπτης εισέρχεται στον πρώτο χώρο, το κατάστρωμα ενός ιστιοφόρου από ξύλο του 18ου αιώνα, όπου κυριαρχεί το πηδάλιο του σκάφους. Κουλούρες σκοινιά εδώ κι εκεί, κανόνια και βαρέλια και ο απαραίτητος παπαγάλος.

Στο δεύτερο τμήμα ο επισκέπτης έχει την αίσθηση ότι ταξιδεύει στον ωκεανό και φτάνει στο Νησί των Θησαυρών, το τρίτο τμήμα. Ποιοι είναι οι θησαυροί; Μα ένα μεγάλο σεντούκι γεμάτο κόμικς! (Στο βάθος της φωτογραφίας κάτω). Μια φοινικιά στη μέση του νησιού και ένας πειρατής που κάθεται στην άμμο... Παραδοσιακά πειρατική εικόνα. Σε καθένα τμήμα ο επισκέπτης, ανακαλύπτει και εξετάζει (με μια δόση ζήλιας)

 αντικείμενα ιδιωτικών συλλογών, που παραχωρήθηκαν για την έκθεση. Ιστορικά ντοκουμέντα, πάνελ σελίδων, κυρίως αυθεντικά, άλμπουμ και τεύχη πολύ παλιά…

Οι διοργανωτές προανάγγειλαν το θέμα της έκθεσης που θα γίνει του χρόνου στην ίδια περίοδο. Θα είναι για γιαπωνέζικο είδος κόμικ, το manga που εδώ και αρκετά χρόνια έχει ξεπεράσει τα ιαπωνικά σύνορα, ως τεχνοτροπία και επηρεάζει σημαντικά την ευρωπαϊκή και αμερικανική σχολή κόμικς.

Ο Dino βγήκε από το μουσείο με τη μελαγχολία να κυριαρχεί στη σκέψη του. Δεν ήταν φυσικά τα 6.5 ευρώ του εισιτηρίου εισόδου. Ήταν οι αναπόφευκτες συγκρίσεις. Μεγάλος λάτρης των πειρατικών ιστοριών στο χαρτί και στο σινεμά νόμιζε ότι είχε μια αρκετά συμπαθητική συλλογή από κόμικς, βιβλία και βίντεο με πειρατές. Μπορεί να μην έχασε την πάσα ιδέα για τη συλλογή του, αλλά την είδε με άλλο μάτι: να συρρικνώνεται  δραματικά! Και σε ολόκληρη τη διαδρομή από το νούμερο 121 της rue de Bordeaux, όπου η είσοδος του Μουσείου, ίσαμε τον σταθμό του τραίνου για το Παρίσι μια και μοναδική ερώτηση τριβέλιζε το μυαλό του αδυνατώντας να δώσει απάντηση:

«Αν εγώ λέγομαι Δεινοθήσαυρος, τούτο που είδα, πώς πρέπει να λέγεται;»

Για να μαλακώσει τον πόνο του, φεύγοντας αγόρασε το βιβλίο του Φιλίπ Τομπλαίν «Πειρατές και Κουρσάροι στα κόμικς», ένα βιβλίο που πρόσφατα κυκλοφόρησε και το θεωρούν κατά κάποιο τρόπο σαν τον ανεπίσημο οδηγό της έκθεσης.

Ο Dino δεν το είδε έτσι, επειδή ίσως τα γαλλικά του είναι επιπέδου δαπέδου. Του κράτησε πάντως συντροφιά στο πολύωρο ταξίδι.

Από ένα DVD δε, που αγόρασε σαν σουβενίρ στην έκθεση με όλα τα εξώφυλλα των περιοδικών που εκτίθενται, διάλεξε για σας κάποια πολύ παλιά εξώφυλλα. Εκείνα, που είχαν κάνει τα σάλια του να τρέχουν σαν να έβλεπε ένα ταψί μπακλαβάδες!

Υστερόγραφο: Ύστερα από πολλές αμφιταλαντεύσεις ο Dino αποφάσισε ότι αξίζει τον κόπο να σας δείξει και τη δική του συλλογή με τα πειρατικά αναγνώσματα. Τι κι αν δεν θα έπιανε χώρο περισσότερο από ένα ράφι στην έκθεση της Αγκουλέμ. Έχει κι αυτή τα δικά της σπάνια κομμάτια. Το κυριότερο, περιέχει και ελληνικά περιοδικά και βιβλία. Μόλις ξεμπερδέψει με προγραμματισμένες αναρτήσεις.