Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2011

ΕΝΑ ΠΟΝΤΙΚΙ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ... ΕΝ ΠΛΩ!



Στις 18 Νοεμβρίου του 1928 στο Universals Colony Theatre του Μπρόντγουεϊ στη Νέα Υόρκη “υπογράφεται” η επίσημη ληξιαρχική πράξη γέννησης του πιο διάσημου ποντικιού στον κόσμο και του πιο αναγνωρίσιμου ήρωα στον κόσμο του κόμικ και του καρτούν. Του Μίκυ Μάους, φυσικά. Ποιανού άλλου;
Επτά και μισό λεπτό ήταν η διάρκεια της σεμνής τελετής που σήκωνε την αυλαία μιας ιστορίας δεκάδων χιλιάδων σελίδων –και μόλιςτώρα δα συμπληρώθηκαν τα πρώτα 83 χρόνια της πολυτάραχης και γεμάτης περιπέτειες ζωής του πατριάρχη και μασκότ της ντισνεϊκής αυτοκρατορίας- ξέχωρα τις 130 μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες που έχει πρωταγωνιστήσει, ή απλώς έχει συμμετάσχει.

Τα αποκαλυπτήρια, ή αν θέλετε οι συστάσεις γνωριμίας με τον Μίκυ έγιναν μέσα από το πρώτο φιλμάκι με σύγχρονο ήχο που παρουσίασε ο Γουόλτ Ντίσνεϋ στο πλατύ κοινό: το “Ατμόπλοιο Γουίλλυ” (Steamboat Willie).
Οι ιστορικοί είναι αυτοί που ομόφωνα αποφάσισαν ότι η ιστορία του Μίκυ Μάους άρχισε εκείνο το απόγευμα στην κινηματογραφική αίθουσα του Μπρόντγουεϊ, αν και είχαν προϋπάρξει αυτής δυο ακόμα ταινίες με πρωταγωνιστή τον Μίκυ: το Plane Crazy ) στις 15 Μαΐου και το GallopinGaucho στις 2 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς.
Το ιστορικό επιχείρημα για να θεωρηθεί ότι το “Steamboat Willie” πρέπει να θεωρηθεί ως πρώτη επίσημη εμφάνιση του Μίκυ έχει να κάνει με το ότι οι δυο άλλες ταινίες, εκτός του ότι ήταν βουβές στην πρώτη τους βερσιόν, δεν διανεμήθηκαν στις αίθουσες προβολής, αλλά παρουσιάστηκαν δοκιμαστικά σε ένα πολύ περιορισμένο κοινό. Μέσα στους επόμενους τέσσαρις μήνες βγήκαν στη διανομή κι αυτές με ήχο. Είναι και κάποιοι θεωρητικοί της ιστορίας του καρτούν οι οποίοι υποστηρίζουν ότι ένας ακόμα λόγος και μάλιστα ο πιο ισχυρός είναι ότι ο Μίκυ εξελίχθηκε εικαστικά από τη φιγούρα του στο “Γουίλλυ” και όχι από τα πειραματικά χαρακτηριστικά που είχε στις δυο… προϊστορικές του εμφανίσεις.  
Αυτά, για τους λόγους που ορίστηκε η 18η Νοεμβρίου ως η γενέθλια μέρα του κυρίου Μίκυ Μάους.
Για τον Μίκυ, όμως, ως χαρακτήρα, όπως διαμορφώθηκε στα κόμικς κυρίως, θα επανέλθουμε, επειδή το ενδιαφέρον το οποίο παρουσιάζει είναι πολυδιάστατο. Δημιουργήθηκε  σαν σκανδαλιάρης καρτουνίστικος χαρακτήρας για να αντικαταστήσει ένα άλλο καρτούν του Γουόλτ Ντίσνευ, τον Λαγό Όσβαλντ, που είχε κάνει τον κύκλο του. Ξεκίνησε την καριέρα του έναν χρόνο μετά την εμφάνιση του ομιλούντος κινηματογράφου και ένα χρόνο ακριβώς πριν από το μεγάλο οικονομικό κραχ.
Απόκτησε πρώτα ημερήσιο στριπ σε εφημερίδες και από το 1930 και περιοδικό ταυτόχρονα με την προσπάθεια οικονομικής ανασυγκρότησης των ΗΠΑ με την περίφημη New Deal του Ρούζβελτ. Σε πολλές από τις ιστορίες του αυτό το πνεύμα πρεσβεύει. Είναι ο Αμερικανός που αντιμετωπίζει αισιόδοξα την κάθε αναποδιά του.
Έχει πολύ ενδιαφέρον, αν και η πρώτη ανάγνωση των περιπετειών του ερασιτέχνη ντετέκτιβ Μίκυ Μάους είναι τόσο διασκεδαστικές, που δεν αφήνουν πολλές πιθανότητες ώστε να περάσει κάποιος ανυποψίαστος και στο δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης: σε αυτό των ιδεολογημάτων που σε άλλους περνούσαν θετικά μηνύματα και σε άλλους αρνητικά. Δεν απαγορεύτηκε τυχαία στη Γερμανία από το ναζιστικό καθεστώς, ούτε στη Σοβιετική Ένωση και στην Κίνα, επίσης.
Αλλά αυτά σε άλλη φορά, αφού σε μια μέρα γενεθλίων δεν ταιριάζουν, μα ούτε και στο “Ατμόπλοιο Γουίλλυ” υπάρχει έστω και ένα καρέ που να προκαλεί τέτοιους συνειρμούς. Πρόκειται απλώς για ένα φιλμάκι πρόσχημα να αξιοποιηθεί η νέα μόδα του ομιλούντος κινηματογράφου και να ανταγωνιστεί σε αυτό το επίπεδο το στούντιο των αδελφών Φλέισερ, που ήδη είχαν βγάλει στη διανομή επτά ομιλούσες ταινίες κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους.Ο τίτλος της ταινίας είναι αναφορά σε δυο προηγούμενα καλλιτεχνικά δημιουργήματα: στη βωβή ταινία του Μπάστερ Κήτον με τίτλο ”Steamboat Bill jr.”  που είχε κάνει πρεμιέρα λίγους μήνες πριν  (Ο Μπιλ τζούνιορ ήταν ο πλοιοκτήτης και καπετάνιος ενός σαραβαλιασμένου ποταμόπλοιου), την οποία και παρωδεί και στο τραγούδι “Steamboat Bill” (1911) του Άρθουρ Κόλλινς, που ακουγόταν στο ντισνεϊκό καρτούν, όπως ακουγόταν και το παλιό λαϊκό νέγρικο τραγούδι “Turkey in the Straw”. Όλες τις φωνές τις είχε αποδώσει ο ίδιος ο Γουόλτ Ντίσνεϊ, αλλά οι διάλογοι ελάχιστα είναι κατανοητοί.
Άλλωστε, δεν ήταν το ζητούμενο να ακουστούν διάλογοι, αλλά να δοθεί έμφαση στον ήχο που ήταν πρωτόγνωρος στο κινηματογραφόφιλο κοινό. Είναι σαφές ότι ο Ντίσνεϊ επηρεάστηκε και εμπνεύσθηκε από την πρώτη κινηματογραφική ταινία με ενσωματωμένο σύγχρονο ήχο τον “Τραγουδιστή της Τζαζ” που είχε συντριπτικά περισσότερο μουσική, παρά διάλογο. Κατά κάποιο τρόπο το “Ατμόπλοιο Γουίλλυ” ήταν ένα μίνι… μιούζικαλ όπου ο εφευρετικός ποντικός του καραβιού, ο Μίκυ επινοεί μουσικά όργανα χρησιμοποιώντας διάφορα αντικείμενα και ζώα που βρίσκονταν μπροστά του.
Η  βερσιόν του καρτούν, που συνοδεύει με σύνδεσμο στο Youtube την ανάρτηση, είναι η πλήρης, επειδή την εποχή που προβλήθηκε η λογοκρισία είχε κόψει σκηνή περίπου 30 δευτερολέπτων. Ο λόγος ήταν ότι παρουσίαζε κακομεταχείριση ζώου, όταν ο Μίκυ για να φτιάξει έναν ακόμα πρωτότυπο μουσικό ήχο τράβηξε την ουρά μιας γάτας και ύστερα κρατώντας την από την ουρά της τη στριφογύρισε πάνω από το κεφάλι του και την εκσφενδόνισε μακριά του (από μια άποψη παράδοξο ως γεγονός το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι να παίζεται με αντίστροφους ρόλους).
Η επτάλεπτη ταινία στοίχισε στον παραγωγό Γουόλτ Ντίσνεϊ 5.000 δολάρια, ποσό ασήμαντο για τα σημερινά δεδομένα, αλλά αρκετά υψηλό για τα μέτρα της εποχής.

Ωστόσο, τα λεφτά του τα έβγαλε και με το παραπάνω. Βέβαια, δεν είναι δυνατό να αποτιμηθεί εισπρακτικά, αφού δεν προβλήθηκε αυτοτελώς, αλλά ως "ορντέβρ" κανονικής ταινίας μεγάλου μήκους", πρακτική που ίσχυε ίσαμε μερικά χρόνια πριν, όταν μαζί με την κυρίως ταινία προβαλλόταν συνήθως και ένα καρτούν, κράχτης για αρκετούς θεατές-θιασώτες των ταινιών με κινούμενα σχέδια..
Η αποτίμηση ότι "έβγαλε τα λεφτά του" συνάγεται από το γεγονός ότι πριν ακόμα κλείσει η χρονιά η εταιρεία του Γουόλτ Ντίσνεϊ έδωσε στη διανομή ακόμα τρεις μικρού μήκους ταινίες κινουμένων σχεδίων μεταξύ των οποίων και την πρώτη-πρώτη με τον Μίκυ Μάους, το "Τρελό Αεροπλάνο", ενώ η ζήτηση από τις μεγάλες εταιρείας διανομής είχε αρχίσει να γίνεται πιεστική για ακόμα μεγαλύτερη παραγωγή.
Τέλος, σχετικά με αυτό το θέμα, η ηθική επιβράβευση των δημιουργών του "Ατμόπλοιου Γουίλλι" με το να συμπεριληφθεί στο αρχείο του Κογκρέσου με αυτά που συγκροτούν τους θησαυρούς  της αμερικανικής εθνικής κληρονομιάς, είναι από από μόνο του πιστωτικό κεφάλαιο στον ισολογισμό της ταινίας.
Εν πάση περιπτώσει ήταν και η αρχή, το εφαλτήριο για τη δυναμική εξέλιξη της Ντίσνεϊ, που ανέκτησε από τότε τα πρωτεία στο κινούμεο σχέδιο και δεν τα έχασε ούτε μια στιγμή έως σήμερα, ενώ άνοιγε ο δρόμος του Μίκι Μάους για μια εντυπωσιακή πολυεθνική καριέρα και στον χώρο των περιοδικών, που ξεκίνησε έναν χρόνο αργότερα κι έφτασε σήμερα να παράγονται ιστορίες του και σε άλλες χώρες, ενώ παράλληλα άρχισε να "χτίζεται" και η πολυεπίπεδη αυτοκρατορία στον χώρο του θεάματος και στον χώρο της εμπορικής εκεμετάλλευσης σε εκατοντάδες καταναλωτικά είδη και παραφενάλια.


STEAMBOAT WILLY (σύνδεσμος Youtube)

                                                         



Άσχετο με το θέμα, αλλά μου αρέσει πολύ. Ελπίζω και σε σας!.. Ακούστε το..


6 σχόλια:

  1. Χρόνια του πολλά, λοιπόν!
    Πάλι καλά που είσαι κι εσύ, Γιώργο, να μας θυμίζεις ορισμένα τέτοια θέματα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ωστε ο Μίκυ έγινε 83 ετων ε?δηλαδή του....ρίχνεις
    ε Γιώργο? χε!χε!
    ¨Οπως πάντα η παρουσίαση είναι τέλεια!!! σ΄ευχαριστούμε Γιώργο μου...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ναι, Νίκο μου.. Έγινε ήδη 83 χρονών, αλλά εσύ πού να το ήξερες; Θα πρέπει να είχες σταματήσει από καιρό (ίσως και χρόνια) να διαβάζεις παιδικά κόμικς, όταν είχε κυκλοφορήσει το πρώτο Μίκυ Μάους.. Χε χε χε!... Να 'σαι καλά, ρε Νικόλα και σε θέλω πάντα έτσι, με κέφι και χιούμορ..
    Όσο για σένα, Πάνο, πιο... πάνω, τι να πω; Ένα σου θυμίζω εγ΄, δέκα μου θυμίζεις εσύ απανωτά και δεν σε προλαβαίνω... Ομοίως να είσαι καλά..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Να μας ζήσει και ο Μικυ φίλοι μου. Σκορπιός κι αυτός όπως εγώ αλλά πολλά χρόνια μικρότερος από το Μαθουσάλα Dino και τον συντοπίτη μου Νίκο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Χρόνια πολλά και σε σένα, μικρότερε... Αν το ήξερα, θα σου έκανα κι εσένα ένα αφιέρωμα. Επιφυλάσσομαι για του χρόνου, να είμαστε καλά, που θα είσαι και μεγαλύτερος!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Εξοχη δουλειά, πολύ ενημερωτικό και διασκεδαστικό post, όσοι είναι δάσκαλοι να το συστήσουν στούς μαθητές τους. Συνέχισε τη προσπάθεια φίλε Δεινοθήσαυρε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή